hulste.info
skylinehulste
De geschiedenis van het onderwijs in Hulste

Aflevering 1
Het begin:





geopunt
Waar vroeger de KBC-bank was, in de Vlietestraat 159 [1], stond ooit het allereerste schoolgebouw van Hulste.

Op zoek naar de voorgeschiedenis van onze beide basisscholen hebben we maar twee mensen in Hulste gevonden die zich nog iets konden herinneren van dit oude schoolgebouw. Die twee waren Bertha Claerhout (1895-2004) en de zes jaar jongere Gabrielle Kerckhof - in de volksmond Madamke Masureel - (1902-1998). Ze herinnerden zich nog heel vaag een oud gebouw dat op een grote kapel geleek en ‘innewaarts’ stond op de site waar vroeger de KBC-bank gevestigd was. Wat vooral de vroegere onderwijzeres Gabrielle Kerckhof zich herinnerde klopte met wat wij her en der in de archieven konden vinden en gaandeweg als stukjes van een grote puzzel mochten samenleggen. En het was echt puzzelen. Nergens stond het verhaal van onze scholen in zijn geheel opgetekend.
Het verhaal van die oude school begint nog vóór de Franse Revolutie.

Op 2 januari 1788 wordt in Hulste een huis verkocht. Niet zo ongewoon, ware het niet dat het de toenmalige pastoor, Petrus Joannes Van Opstal, is die het koopt. Hij koopt dit huis van “nicolaas de smet fs laurens, meester smet tot Hulste”.
De koopakte brengt ons meteen naar de huidige Vlietestraat ... in de tijd van toen, zegge 1788.
“Daar stond “een woonhuys, onlangs uyt den grond nieuwe gebouwd... met het bert van den te legghen solder daar op liggende...”.
Dit nieuw huis was nog tot eind april 1788 verhuurd aan Jan Scherpereel die er dus op het moment van de koop nog woonde.
Maar waar precies in de Vlietestraat lag dit huis en deze erve?
Het was de vroegere bloemenwinkel Orphee (op de kaart het huisnummer 161) en daarmee aansluitend telkens het voorste deel van de erve waarop vroeger de KBC én de twee volgende huizen ‘tot aan de beek’ gebouwd zijn. In ‘kadastrale taal’ van toen luidde dat:
“suyt oost van de beke, suyt west d’erfve van françois soenen met een hilfthaeghe, noortwest den voorseyden scherpereel oock met een hilfthaeghe, ende noort de dorpstraete commende van de plaetse van Hulste en loopende naer de prochien van Roosebeke, Bavickhove ende Curne”.
Met de ‘beke’ wordt de Lampernissebeek bedoeld die nu net voor het huis van kapsalon Filip de Vlietestraat kruist. Deze beek is daar niet meer te zien want ze is er ingekapseld.





De dubbele houten poort links op de foto links was de inrit van de loods van de voerman op Kortrijk, Vanhoutteghem - Vansteenkiste (later apotheek Verhoest - zie foto rechts). Op de oude foto is het torentje rechtsboven met een deel van het oude schoolgebouw nog net zichtbaar. De huifkar verbergt jammer genoeg de voorgevel van het schooltje zodat we waarschijnlijk nooit meer zullen weten hoe het er heeft uitgezien. Verder, op de achtergrond zien we de lusthof van het ‘Klein Kasteel’, de latere 'Gilde'.



De Statiestraat, nu Vlietestraat, tijdens de oorlog 1914-1918. Zo zag een van onze belangrijkste straten er toen uit!
Bemerk rechts de woning van wijlen Medard Seynaeve-Viaene en ernaast de woning met vlasschuur, vroeger toebehorende aan Henri Deganck-Wanzeele. Deze gebouwen werden opgetrokken op de plaats waar voordien de eerste school stond.



Hier vind je aflevering 2: Het testament van pastoor Van Opstal

[LD - SH]



De weg terug van onze twee basisscholen: een vergeten verhaal

Het ligt niet in onze bedoeling de lezer van deze site terug op de schoolbank te zetten, met vooraan het groene of het zwarte schoolbord. We willen veeleer op verrassingsreis. Want hoe en wanneer onze beide lagere scholen er kwamen is voor de meesten - anno 2024 - een compleet onbekend verhaal, historie van meer dan 200 jaar.
Reeds vóór de Franse Revolutie (1789) was er in Hulste een schoolmeester, maar hoegenaamd nog geen schoolplicht. Gaandeweg begon men meer en meer het belang van het onderwijs in te zien.
Voor de grote ‘doorbraak’ was het wachten op de 20ste eeuw, meer precies op de wet van 1914, die de leerplicht van alle kinderen tussen 6 en 14 jaar invoerde. Maar door de oorlog kwam de wet pas in 1919 in voege.